Σήμερα ξύπνησα με την εξής επιθυμία, να γίνω για λίγο κι εγώ τουρίστας στην πόλη μου. Σηκώθηκα πρωί για να επισκεφθώ έναν από τους πιο διάσημους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού, το παλάτι της Κνωσού. Ήθελα να περιηγηθώ στο μινωικό ανάκτορο πριν πιάσει η ζέστη και πλακώσουν οι ορδές των τουριστών. Ανηφορίζω λοιπόν, προς τον λόφο της Κεφάλας πάνω στον οποίο είναι χτισμένο. Έχω αρκετά χρόνια ν’ ανέβω στο ανάκτορο. Άραγε, θα είναι όπως το θυμάμαι; Η τελευταία φορά ήταν μια βραδιά του Αυγούστου με πανσέληνο, όταν μας ξεσήκωσε μια καλή μου φίλη να πάμε για φωτογράφιση, πριν μερικά χρόνια. Ακόμα, θυμάμαι την εντύπωση που μου έκανε ο χώρος με το φως του φεγγαριού και τη φωτογραφία της αίθουσας του θρόνου που τράβηξα τότε με τα ίδια ζωηρά χρώματα, παρά το σκοτάδι. Που να την έχω αποθηκεύσει; Πιο πολύ όμως, στη μνήμη μου έρχονται οι εικόνες από την επίσκεψη μου εκεί, ως μαθήτρια του Δημοτικού.

Α.Έβανς

Τότε, οι περισσότερες αίθουσες ήταν προσβάσιμες. Μπορούσες ακόμα, και να καθίσεις στον θρόνο του Μίνωα και να περπατήσεις στα δωμάτια της Βασίλισσας, να δεις τ’ αυλάκια του αποχετευτικού συστήματος στους στενούς διαδρόμους των δωματίων και ν’ ακουμπήσεις τα μεγάλα πιθάρια που είχαν αφήσει στον αρχαιολογικό χώρο… (τώρα πια αμφιβάλλω, αν η τόση ελευθερία κινήσεων στις δεκαετίες ΄80 και ΄90, ήταν τόσο ωφέλιμη και για τα ευρήματα όσο ήταν για μένα).

Αυτή τη φορά, τα πράγματα ξέρω και περιμένω πως θα ’ναι αλλιώς, άλλωστε ο χώρος έχει πωληθεί σε ιδιώτες κι εγώ ως ενήλικας πια θα δω τον χώρο μ’ άλλη ματιά. Δυο πανέμορφα παγώνια μας προϋπάντησαν στην είσοδο, αμέσως μετά τον έλεγχο των εισιτηρίων. Ευτυχώς, πρόλαβα να έρθω, πριν τα πολλά γκρουπ. Έτσι, προσπερνώ με ευκολία και μπορώ να φωτογραφίσω χωρίς ιδιαίτερα εμπόδια.

Το απαλό πρωινό φως αγκαλιάζει τις πέτρες και εισχωρεί στα πολυδαίδαλα δωμάτια των ορόφων. Κοντά στην είσοδο, κάτω από ένα πεύκο δεσπόζει αγέρωχη, η προτομή του Έβανς. Πολλά απ’ αυτά που βλέπουμε εδώ είναι το δικό του όραμα ίσως, μα σίγουρα ο απόηχος αυτής της κραταιάς μινωικής δύναμης φτάνει ως τις μέρες μας πέρα απο τη βοήθεια του. Προχωρώ και παρατηρώ από κοντά τις χαρακτηριστικές μπορντό κολώνες, εδώ κι εκεί. Μπαίνω στην αίθουσα του θρόνου με τους όμορφους γρύπες, το σύμβολο του Ηρακλείου, να τη φυλάνε ανά τους αιώνες. Ο ξύλινος θρόνος απέξω, ικανοποιεί την περιέργεια των τουριστών που δεν μπορούν να πιστέψουν πως ο πέτρινος δεν έχει μετακινηθεί ποτέ από ΄κει.

Αίθουσα του θρόνου

Προχωρώ στην τοιχογραφία του πρίγκηπα με τα κρίνα, που λένε πως είναι αυθαίρετο δημιούργημα του Έβανς, μιας και τα κομμάτια που βρέθηκαν είναι μάλλον από μια γυναίκα, έναν ιερέα κι ένα αθλητή σύμφωνα με νεότερες έρευνες. Είναι εντυπωσιακός πάντως, όπως και να ΄χει. Κατευθύνομαι προς τα δωμάτια της βασίλισσας. Η κατάρρευση της τοιχογραφίας των δελφινιών φέτος, φέρνει θλίψη κι απογοήτευση για τις εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης του χώρου.

Πρίγκηπας με τα κρίνα

Δωμάτια της βασίλισσας – εδώ που βρισκόταν η τοιχογραφία των δελφινιών (η γνήσια βρίσκεται προστατευμένη στο αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου)

Θέατρο

Στο θέατρο παρακάτω, την προσοχή μου αποσπά ένα γκρουπ με την ξεναγό να ΄χει ανοίξει την ομπρέλα της για να φαίνεται στο πλήθος. Ξεχνιέμαι για λίγο και ακούω την ξενάγηση στα αγγλικά, είπαμε σήμερα είμαι τουρίστρια, μα σε λίγο την προσοχή μου κλέβει μια κοπέλα που ανεβαίνει την βασιλική οδό. Ψάχνει κι εκείνη την Αριάδνη; Προσπαθεί να βρει την έξοδο του Λαβύρινθου; Το αξιοπερίεργο είναι ότι οι Μινωίτες είχαν βρει τον τρόπο να έχουν μια υψηλή ποιότητα ζωής για τα δεδομένα της εποχής. Φτάνει κανείς να δει τα περίτεχνα κοσμήματα, τα επιτραπέζια παιχνίδια, τα πανέμορφα αγγεία που κοσμούσαν τα σπίτια τους, τα είδη περιποίησης και καλλωπισμού γυναικών και ανδρών, τα αθλήματα τους και αναρωτιέμαι οι σύγχρονοι Κρήτες, γιατί έχουμε χαθεί σ’ ένα «λαβύρινθο» άγχους, αβεβαιότητας, έλλειψης αξιών και ποιότητας ζωής; Μήπως, έχουμε χρέος όλοι να ερχόμαστε πιο συχνά από ΄δω για να θυμόμαστε ποιοι είμαστε και από που ξεκίνησαν όλα;

Βασιλική οδός

Α.Δ